Gołąbek agrestowy

Russula queletii Fr.

Nazywany również:
Gołabek Quéleta.

Występowanie:
Od lipca do października częsty w iglastych lasach górskich, na glebach wapiennych, pod sosnami i świerkami; rzadszy na kwaśnych glebach nizinnych.

Wymiary:
Średnica kapelusza 5-10 cm. Wysokość trzonu 3-7 cm, grubość trzonu 1-2 cm.

Kapelusz:
Twardy lecz kruchy, raczej cienki, za młodu wypukły, półkolisty, szybko staje się rozpostarty z wklęsłością w centralnej części (czasem z wyraźnym garbkiem). W odcieniach purpury, fioletu i brązu, czasem winnoczerwony. Z wiekiem jaśnieje, zwłaszcza w wilgotnym okresie – wówczas pojawiają się barwne plamy. Pod wpływem deszczu czasem blednie do białoszarego (zwłaszcza na brzegu), nawet zielonkawego odcienia. Krawędź za młodu słabo ostra, na starość tępa, czasem falista do płatowatej, gładka, stopniowo karbowana. Skórka pod wpływem wilgoci jest błyszcząca i lepka, podczas suszy matowa; można ją zedrzeć najwyżej do połowy promienia kapelusza.

Pod kapeluszem:
Blaszki białe, potem białawe do kremowych, za młodu gęste, z czasem rzadsze, raczej wąskie, cienkie, szersze przy brzegu kapelusza, gładkie, z nielicznymi małymi śródblaszkami.

Odcisk kapelusza:
Kremowy.

Trzon:
Masywny, lecz kruchy i łamliwy. Jasnokarminowy, miejscami brudno winny, z czasem blednie miejscami do kremowego. Walcowaty, często pękaty w środkowej części, pełny, z czasem watowaty. Powierzchnia gładka, nieco mączysta.

Miąższ:
Biały, niezmienny, pod skórką kapelusza i trzonu czerwonawy, stosunkowo jędrny, ścisły, mocny, z wiekiem łamliwy do miękkiego. Słaby zapach kompotu z jabłek i gruszek, smak mocno piekący i gorzki.

Cechy charakterystyczne:
Trzon w bledszym odcieniu koloru kapelusza oraz białe blaszki.

GATUNKI PODOBNE:
Gołąbek czerwonofioletowy ma blaszki w odcieniu cytrynowym; pospolity.

Wartość:
Niejadalny.