Płachetka zwyczajna

Cortinarius caperatus (Pers.) Fr.

Znana też jako: Płachetka kołpakowata, turek, niemka, kołpak, podbołotuszka, bedłka płachetka, bydlarka, kołpaczek, płachcianka, chochółka, czubatka, łuskwiak płachetka, leśna pieczarka, szampion, rozeta pomarszczona, płachta, Rozites caperatus (Pers.) P. Karst.

Występowanie:
Od sierpnia do października, rośnie przeważnie w grupach na glebach kwaśnych w lasach iglastych, mieszanych i rzadziej liściastych; często wśród borówek i wrzosów; w Polsce nierównomiernie rozmieszczona – miejscami pospolita, miejscami rzadka.

Wymiary:
Średnica kapelusza 5-12 cm. Wysokość trzonu 5—12 cm, grubość trzonu 1-2,5 cm.

Kapelusz:
Za młodu kulisto-jajowaty, dzwonkowaty; z wiekiem wypukły; w końcu rozpostarty, płaski, z garbkiem na środku. Powierzchnia początkowo słomkowa, białawożółtawa, z fioletowawym nalotem; z czasem ochrowożółŧawa do żółtawobrązowawej; matowa, oprószona białosrebrzystymi łuseczkami łatwo spłukiwanymi przez deszcz; bywa promieniście pomarszczona. Brzeg u młodych owocników pokryty zwisającymi resztkami osłony, na starość popękany.

Pod kapeluszem:
Blaszki gęste; wolne lub wykrojone; w młodości bladobeżowe do rdzawożółtawych, potem cynamonowobrązowe; ostrze jaśniejsze, karbowane.

Odcisk kapelusza:
Rdzawobrązowy.

Trzon:
Pełny, cylindryczny, mocny; białawy do brudnobiaławego; powierzchnia powyżej ściśle przylegającego błoniastego pierścienia (przeważnie prążkowanego, postrzępionego) jest pokryta nalotem a poniżej pierścienia jedwabista, lekko włóknista, wzdłużnie prążkowana.

Miąższ:
Na przekroju marmurkowaty; białawy do brązowawego, pod skórką kapelusza żółtawoczerwonawy, a w górnej części trzonu czasami bladoliliowy; przyjemny zapach i smak.

Cechy charakterystyczne:
Błoniasty, skórzasty pierścień na trzonie, odróżniający go od podobnych zasłonaków.

Wartość:
Jadalna i smaczna, choć bardzo wcześnie i często robaczywieje. Chłonie kadm, więc nie powinna być spożywana w przesadnych ilościach.

Uwagi:
Gatunek dopuszczony do obrotu handlowego w Polsce.