Muchomor twardawy

Amanita excelsa (Fr.) Bertill.

Znany też jako: Amanita spissa (Fr.) P. Kumm.

Nazywany również:
Bedłka silna, bedłka twardawa.

Występowanie:
Od czerwca do października w lasach iglastych (zwłaszcza świerkowych), rzadziej liściastych (głównie dębowych), czasami pod sosnami; preferuje gleby wapienne; pospolity.

Wymiary:
Średnica kapelusza 5-15 cm. Wysokość trzonu 6-20 cm, grubość trzonu 2-3 cm.

Kapelusz:
Za młodu półkulisty, z wiekiem rozpostarty do płaskiego. Szary, szarooliwkowy do szarobrązowego. Początkowo całkowicie pokryty jasnoszarą osłoną, która wkrótce pęka w koncentrycznie rozmieszczone nietrwałe łatki. Brzeg podwinięty, gładki (czasami bardzo słabo prążkowany).

Pod kapeluszem:
Blaszki gęste, wybrzuszone, wolne, białe, o gładkich ostrzach.

Odcisk kapelusza:
Biały.

Trzon:
Cylindryczny, białawy, masywny, mocny; ku dołowi węższy, przy kapeluszu prążkowany, pod nietrwałym zwieszonym białoszarym pierścieniem o silnie prążkowanej górnej powierzchni jest usłany łuseczkami lub gładki; podstawa bez pochwy, rozszerzona w korzeniasto zakończoną twardą bulwę z ciemniejszymi łuseczkowatymi zgrubieniami w górnej części.

Miąższ:
Niezmienny, twardy, kruchy; w środku kapelusza gruby, przy brzegu cienki; biały do szarawego; o warzywnym (rzodkiew, buraki lub surowe ziemniaki) albo owocowym zapachu oraz łagodnym smaku.

Cechy charakterystyczne:
Bulwiasta podstawa trzonu bez pochwy, nieprążkowany brzeg kapelusza i prążkowana górna powierzchnia pierścienia, niezmienny miąższ.

GATUNKI PODOBNE:
Bardzo niebezpieczna może okazać się pomyłka z – na pierwszy rzut oka identycznym – śmiertelnie trującym muchomorem plamistym, który posiada jednak gładką górną powierzchnię pierścienia, zaokrągloną od dołu bulwiastą podstawę trzonu osadzoną w pochwie, a brzeg kapelusza (za wyjątkiem jego górskiej odmiany, rosnącej pod świerkami) jest wyraźnie prążkowany.

Wartość:
Jadalny, lecz niezbyt smaczny, a spore ryzyko pomyłki z trującym muchomorem plamistym skłania do powstrzymania się od konsumpcji.